# NOBEL LAUREATE SIR CV RAMAN
चद्रशेखर वेंकटरमन यांचा जन्म ७ नोव्हेंबर १८८८ रोजी झाला होता. त्यांचे वडील चंद्रशेखर अय्यर आणि माता पार्वती अम्मल तामिळनाडू येथील तिरुचिरापल्ली या गावी रहात. त्यांचे वडील एस. पी. जी. कॉलेजमध्ये भौतिक शास्त्राचे प्राध्यापक होते तसेच त्यांच्या माता सुद्धा सुशिक्षित घराण्याच्या होत्या. १८९२ मध्ये त्यांच्या वडिलांना विशाखापट्टणमच्या श्रीमती ए. व्ही. एन. कॉलेजमध्ये भौतिकशास्त्र आणि गणित या विषयांचे प्राध्यापक म्हणून नेमण्यात आले. चार वर्षाचे असताना त्यांचे पूर्ण कुटुंब विशाखापट्टणमला राहायला गेले आणि चंद्रशेखर रमन यांचे प्राथमिक शिक्षण विशाखापट्टणम येथेच झाले. विशाखापट्टणमच्या नैसर्गिक सौंदर्याची आणि तेथील विद्वान लोकांच्या बुद्धिमत्तेची त्याना लवकरच भुरळ पडली.
चंद्रशेखर रमन लहानपणापासूनच अतिशय हुशार होते. त्यांनी वयाच्या बाराव्या वर्षी मेट्रिकची परीक्षा पास केली होती. तेव्हाच त्यांनी एनी बेसेंट यांचे भाषण ऐकले त्यांचे लेख वाचले. तसेच रामायण, महाभारत हे ग्रंथ सुद्धा वाचले. त्यांच्या वडिलांना चंद्रशेखर यांना उच्च शिक्षणासाठी विदेशी पाठवायची इच्छा होती परंतु डॉक्टरांच्या सल्ल्यामुळे त्यांना विदेशी जाता आले नाही. त्यांना त्यांचे शिक्षण भारतातच पूर्ण करावे लागले पण याचा त्यांच्या उपलब्धींवर फारसा नकारात्मक प्रभाव पडला नाही. १९०३ मध्ये त्यांनी चेन्नईच्या प्रेसिडेन्सी कॉलेजमध्ये प्रवेश घेतला. त्यांची योग्यता पाहून अनेक प्राध्यापकांनी त्यांना गैरहजर राहण्याची सूट दिली होती. बी.ए. च्या परीक्षेत ते एकटेच प्रथम श्रेणीत पास झाले होते. तसेच त्यांना भौतिकशास्त्रात सुवर्णपदक देखील मिळाले होते. १९०७ मध्ये त्यांनी मद्रास विश्वविद्यालयातून गणित या विषयात एम.ए. पूर्ण केले. या खेपेस देखील ते प्रथम श्रेणीत पास झाले होते आणि त्यांच्या एवढे गुण त्या वेळपर्यंत कोणालाच मिळाले नव्हते.विद्यार्थी म्हणून शिकत असतानाच त्यांचे अनेक विषयावर संशोधन चालू होते. १९०६ मध्ये त्यांनी प्रकाश विवर्तन या विषयावर प्रबंध लिहिला होता जो लंडनच्या फिलोसॉफीकल पेपर मध्ये प्रकाशित करण्यात आला. त्या काळात अलौकिक बुद्धिमत्ता असणाऱ्या चंद्रशेखर यांना वैज्ञानिक बनवू शकणाऱ्या सुविधा सहजपणे उपलब्ध नव्हत्या. त्यामुळे त्यांनी भारत सरकारच्या वित्त विभागाची स्पर्धा परीक्षा दिली आणि जून १९०७ मध्ये ते असिस्टंट अकाऊंट जनरल म्हणून कलकत्ता येथे रुजू झाले. एवढ्या उच्च पदाची सरकारी नोकरी मिळवणारे ते पहिले भारतीय होते.
एके दिवशी रमन यांनी एका मुलीला वीणा वाजवताना पहिले. वीणेच्या मधुर स्वरांनी ते भारावून गेले आणि त्या मुलीशी लग्न करण्याचा त्यांनी निश्चय केला. तिचे नाव होते लोकसुंदरी. रमन चांगल्या हुद्द्यावर आणि सरकारी नोकरीत असल्याने लोकसुंदरीच्या आई – वडिलांनी लगेचच होकार दिला. त्यांचे लग्न मोठ्या थाटामाटात झाले. काही काळाने त्यांना दोन मुले देखील झाली. सर्वांना वाटत होते कि त्यांच्या जीवनात आता स्थिरता आली आहे. चांगला पगार, मनासारखी बायको, म्हातारपणी पेन्शन अजून काय पाहिजे माणसाला सुखी होण्यासाठी? परंतु रमन यांचे मन नोकरीत लागत नव्हते. त्यांना विज्ञान विषयात काहीतरी करून दाखवायचे होते. आणि एके दिवशी योगायोगाने त्यांनी एक बोर्ड पहिला. ‘द इंडियन एसोसिएशन फॉर द कल्टीवेशन ऑफ सायन्स’ या संस्थेचा. त्यांनी तिथे आपली ओळख सांगितली आणि संस्थेच्या प्रयोगशाळेत प्रयोग करण्याची अनुमती मिळवली. पण काही दिवसांनी त्यांनी बदली रंगून आणि नंतर नागपूर येथे झाली. मग त्यांनी आपल्या घरातच प्रयोगशाळा तयार केली आणि अध्ययनात बुडून गेले. १९११ मध्ये त्यांची बदली परत कलकत्त्याला झाली आणि त्यांनी पुन्हा संस्थेच्या प्रयोगशाळेत प्रयोग करायला सुरु केले. असे १९१७ पर्यंत सुरु राहिले. दरम्यान ते ध्वनी लहरींचे कंपन आणि कार्य यावर संशोधन करत होते. वाद्यांच्या भौतिकशास्त्राविषयी त्यांचे सखोल ज्ञान पाहून, १९२७ मध्ये जर्मनीच्या भौतिकशास्त्र विश्वकोशासाठी त्यांच्या कडून वाद्यांच्या भौतिकशास्त्राविषयी एक लेख लिहून घेतला गेला. या कोशात लेख लिहिणारे ते एकमेव व्यक्ती होते जे जर्मन नव्हते.
१९१७ मध्ये कलकत्ता विश्वविद्यालयात भौतिकशास्त्र प्राध्यापक पद निर्माण झाले तेव्हा विद्यापीठाचे कुलगुरू आशुतोष मुखर्जी यांनी त्यांना आमंत्रित केले. रमन यांनी मागचापुढचा विचार न करता उच्च पदाचा त्याग केला आणि प्राध्यापक पद स्वीकारले. १९२२ मध्ये त्यांनी ‘प्रकाशाचे आण्विक विकरण’ नावाचा मोनोग्राफ प्रकाशित केला. २८ फेब्रुवारी १९२८ रोजी अनेक वर्षांच्या परिश्रमानंतर त्यांनी ‘रमन प्रभाव’ याचे संशोधन पूर्ण केले.
त्यांचे भौतिकशास्त्रातील योगदान पहाता १९३० मध्ये त्यांना नोबेल पारितोषिक देण्यात आले. जे. एन. टाटा यांनी सुरु केलेल्या भारतीय विज्ञान संस्थेचे १९३० मध्ये रमन निर्देशक झाले. ते पहिले भारतीय होते जे या उच्च पदावर काम करत होते. या संस्थेला उच्च मान मिळवून देण्यासाठी त्यांनी बरेच बदलाव केले. अनेक विदेशी वैद्यानिकांना भारतात आणण्यासाठी त्यांनी खूप प्रयत्न केले. भारतातील वैद्यानिकांना देखील खूप प्रोत्साहन दिले. त्यांच्या मुळेच भारताला विक्रम साराभाई, होमी जहांगीर भाभा, के. आर. रामनाथन यासारखे महान वैद्यानिक लाभले.
१९५२ मध्ये त्यांना उपराष्ट्रपती बनण्यासाठी आमंत्रण मिळाले होते परंतु रमन यांना राजकारणात अजिबात रुची नसल्यामुळे त्यांनी नकार कळवला. १९५४ मध्ये भारत सरकारने त्यांना भारतरत्न हा किताब दिला. तसेच १९५७ मधील लेनिन शांती पुरस्काराचे सुद्धा ते मानकरी ठरले. रमन ८२ वर्षाचे असताना २१ नोव्हेंबर, १९७० रोजी चैतन्यात विलीन झाले. परंतु जगाचा निरोप घेण्याआधी त्यांनी आपल्या संशोधनाचा बहुमुल्य ठेवा आपल्याला देऊन गेले. त्यांच्या स्मरणार्थ, रमन प्रभावाचा शोध लावणाऱ्या दिवशी म्हणजेच २८ फेब्रुवारीला भारतात ‘राष्ट्रीय विज्ञान दिवस’ साजरा केला जातो.
सर्वांना समजण्यासाठी हि पोस्ट नक्की शेअर करा…
खाली दिलेल्या COMMENT रकान्यात आले मत नक्की कळवा.👍
-----------#satishmarji#---------------------
English Translation:-
Chandrasekhar Venkataraman was born on November 7, 1888. His father Chandrasekhar Iyer and mother Parvati Ammal lived in Tiruchirappalli, Tamil Nadu. His father, S. P. G. He was a professor of physics in college and his mother was from an educated family. In 1892, his father was married to Mrs. A. of Visakhapatnam. V. N. He was appointed professor of physics and mathematics in the college. At the age of four, his entire family moved to Visakhapatnam and Chandrasekhar Raman received his primary education in Visakhapatnam. He was soon fascinated by the natural beauty of Visakhapatnam and the intelligence of the scholars there.
Chandrasekhar Raman was very smart from his childhood. He had passed the matriculation examination at the age of twelve. That's when they heard Annie Besant's speech and read her articles. He also read Ramayana and Mahabharata. His father wanted to send Chandrasekhar abroad for higher studies but he could not go abroad due to doctor's advice. He had to complete his education in India but this did not have much negative impact on his achievements. In 1903, he entered the Presidency College, Chennai. Seeing his merit, many professors had excused him from being absent. B.A. He had passed the examination in the first class alone. He also won a gold medal in physics. In 1907, he obtained his M.A. in Mathematics from the University of Madras. Done. This time too he had passed in the first class and no one had got so many marks till that time. While studying as a student, he was doing research on many subjects. In 1906, he wrote a dissertation on light diffraction, which was published in the London Philosophical Paper. At that time, the facilities to make Chandrasekhar a scientist with supernatural intelligence were not easily available. So he passed the competitive examination of the Finance Department of the Government of India and in June 1907 he joined Calcutta as Assistant Account General. He was the first Indian to get such a high-ranking government job.
One day Raman saw a girl playing the veena. He was overwhelmed by the melody of the harp and decided to marry the girl. Her name was Loksundari. As Raman was in a good position and in a government job, Loksundari's parents immediately agreed. Their wedding took place in grand style. In time, they had two children. Everyone felt that there was stability in their lives now. A good salary, a good wife, old age pension, what else does a man need to be happy? But Raman's mind was not on the job. They wanted to do something about science. And one day, coincidentally, he saw a board. ‘The Indian Association for the Cultivation of Science’. He introduced himself there and was allowed to experiment in the institute's laboratory. But a few days later he was transferred to Rangoon and later to Nagpur. He then set up a laboratory in his home and immersed himself in the study. He was transferred back to Calcutta in 1911 and resumed his experiments in the institute's laboratory. This continued till 1917. Meanwhile he was researching the vibrations and function of sound waves. An in-depth study of instrumental physics led him to write an article on instrumental physics in 1927 for the German Physics Encyclopedia. He was the only non-German to write articles in this box.
When he became a professor of physics at the University of Calcutta in 1917, he was invited by the Vice-Chancellor of the University, Ashutosh Mukherjee. Raman resigned from the higher post without thinking back and accepted the post of professor. In 1922, he published a monograph entitled "Molecular Radiation of Light". On February 28, 1928, after many years of hard work, he completed his research on the Raman effect.
Be sure to share this post for everyone to understand
Be sure to leave a comment in the COMMENT column below.
------------#satishmarji#------------------
Comments
Post a Comment
If you have any doubt, please let me know.